| Müzik Terimleri |
A CAPELLA (İtal.): Çalgı eşliği olmayan koro.
ADAGİO (İtal.): Ağır, yavaş seslendirilecek anlamına gelir. Hız terimi olarak parçanın "çok yavaşa yakın" okunacağını göstermek için kullanılır. METRONOM'a göre, dakikada 60'dan 76'a kadar olan birim vuruşları, hız terimi olarak "ADAGIO" sözcüğü ile karşılanır. (d=60-76)
AGİLE (İtal.): Çabuk, çevik.
AGİTATO (İtal.): Hızlı, sarsıntılı, heyecanlı.
AKOR (Fran. Accord / İng. Chord): aynı anda tınlamak üzere “dikey” olarak yazılmış ikiden fazla ses. Aynı terim, çalgıların, ses yüksekliklerinin birbiriyle uyuşması amacıyla (La=440) titreşimini tutacak şekilde düzenlenmesi için kullanılır.
AKUSTİK (Fran. Acoustique/ İng. Acoustic): Sesle, sesin doğumu özellikleri, ulaşımı ve alımı ile uğraşan fizik bilimi kolu.
ALLEGRO (İtal.): "Neşeli" anlamına gelir. Hız terimi olarak parçanın "hızlı" okunacağını göstermek için kullanılır. METRONOM'a göre, dakikada 120'den 168'e kadar olan birim vuruşları, hız terimi olarak "ALLEGRO" sözcüğü ile karşılanır. (d=120-168)
ALTO (İtal.): Kadın ve çocuk seslerinin en pes olanı. Terim aynı alandaki erkek sesleri içinde kullanıldığı gibi, fransızcada “viyola” karşılığı olarak da kullanılır. Alto anahtarı portenin üçüncü çizgisine konan “do” anahtarıdır.
ANDANTE (İtal.): Orta yavaşlıkta tempo. Ağırca, ağıra yakın, yürük anlamlarını taşır.
APASSIONATA (İtal.): Canlı, şiddetli, tutkulu seslendirilecek anlamına gelir.
ARİETTA (İtal.): Kısa ve küçük arya.
ARMONİ (Fran. Harmonie) Akorların kuruluşu, türleri, çevrilmesi, bağlanması, yürüyüşü ve melodi ilintileriyle uğraşan bilgi kolu.
ARYA (İtal. “Aria” / Fransızca ve İngilizce’de “Air”): Bir tür şarkı. İnsan sesi için beste. Operalarda genellikle başvurulan biçim. “Aria da capo” birinci bölümü ikinciden sonra yeniden söylemek arya biçimi. “Aria concertante – konser aryası”, “Aria d’abilit – şarkıcının teknik gösterisine uygun arya”, “Aria di chiesa – kilise aryası”. "Air" terimi çalgısal müzikte herhangi bir çalgı üzerine yazılmış bir parça için kullanıldığında o parçanın şarkı söyler gibi çalınacağına işaret eder.
A TEMPO (İtal.): İcrada tempo değişmesinden sonra, yeniden önceki tempoya dönüş.
A TONALİTE (Fran.): Tonalite dışı. Majör, minör, yada başka modal dizilerle ilgisizliği anlatan terim. Bu türlü müziğin başlıca siması sonradan tonalite dışı yazıyı kurallaştıran, Avusturyalı besteci Arnold Schönberg’dir.
BARİTON: Orta kalınlıkta erkek sesi.
BAS, BASSO: En kalın erkek sesi.
BEL CANTO (İtal.) Güzel şarkı, güzel söyleyiş anlamına gelir. İtalyan operasının ses gösterisine ve hançere cambazlığına dayanan söyleme üslubu.
BEMOL: Bir notayı yarım aralık pesleştiren işaret.
CANTABİLE (İtal.): Şarkı söyler gibi.
CANTO (İtal.): Şarkı.
CANZONE (İtal.): (1) Halk şarkısı. (2) Çok sesli şarkı. (3) Yazı bakımından madrigali andıran; iki yada üç sesli çalgı müziği parçası. Canzonetta: Kısa “ Canzone”.
CAPELLA (İtal.): Bir müzik parçasını seslendiren türlü çalgılardan kurulu topluluk.
CRESCENDO: Sesin yavaş yavaş yükseltilmesi gerektiği anlamını taşır.
DA CAPO (D.C.): "BAŞTAN" anlamına gelir. Parçanın sonunda "D.C." yazılı yerden, parçanın en başına dönülür; "son" ya da "Fine" yazılı yerde parça bitirilir.
DECRESCENDO (İtal.): Sesin yavaş yavaş azaltması ve yumuşaması gerektiği anlamını taşır.
DOLCE (İtal.): Tatlı ve yumuşak.
DUET, DUO: İki ses için müzik.
ENSEMBLE (Fran.) Beraberlik, topluluk.
EŞLİK (Fran. Accompagnement): İnsan sesi ya da tek çalgı için yazılmış yapıtlarda, başlıca ses yada seslere yardımcı durumda olan çalgı bölümü.
FALSETTO (İtal.): Erkek seslerinin normal alan dışında tiz, kadın sesine benzer sesler çıkarmak amacıyla başvurdukları yöntem.
FORTE (İtal.): Güçlü.
IMPROVISATION (Fran.): Doğaçtan yorum ya da söyleyiş. Müziği hazırlıksız olarak içe doğduğu gibi, hem yaratma hemde yorumlama sanatı.
INTERLUDE (Fran.): Bir yapıtın ana bölümleri arasında yorumlanan parça.
KOLORATURA (İtal.): Çalgılarda ve insan sesinde süslü geçitler. Terim genellikle, bu türlü geçitleri ustalıkla söyleyebilen lirik sopranolar için kullanılır.
KONSERVATUVAR (Fran.): Müzik öğrenimi için kurulmuş büyük okullar. İlk konservatuvar Napoli’deki San Maria di Loreto’dur.
KONTRALTO (İtal.): En pes kadın sesi.
LİBRETTO (İtal.): “Küçük kitap” anlamına gelir. Opera metni, opera oyunu.
MELODİ: Ritim öğesinden yararlanarak, bir biçim için art arda çizilmiş notalar.
MELODRAM: Müzikle birlikte, melodisiz olarak, düz okuma durumda söylenen dram. Müzik eşliğiyle bir anlatıcı için hazırlanmış yapıtların türüne verilen ad.
MOTİF: Bir yapıtın kuruluşunun ana öğelerinden biri olarak kullanılan ve bir müzik fikrinin kaynağı olan parça.
NOTA: Müzik yazısı. Sesleri gösteren işaretler.
OKTAV (İng.): Bir notadan, inceye ya da kalına gidildiğinde varılan sekizinci notaya kadar olan seslerin tümüdür.
PARTİSYON (Fran.): Çalgı yada ses bölümlerinin birlikte okunmasını sağlamak amacıyla birbiri üstüne sıralanış notası.
PERDE: Ses aralıklarını ölçmek için kullanılan bir çeşit Ölçme Birimi'ne "PERDE" denir. Batı Müziğinde kullanılan en küçük ses aralığına, "YARIM PERDE" denir. İki tane Yarım Perde'den oluşan ses aralığına "TAM PERDE" denir.
PİANO, PİANİSSİMO (İtal.): Hafif, yumuşak çok hafif, çok yumuşak.
PORTE (DİZEK): Düz, yatay ve eşit aralıklı BEŞ ÇİZGİ'ye "DİZEK" denir.
PRIMADONNA (İtal.): “Birinci Kadın” anlamına gelir. Operalarda baş kadın şarkıcı.
RECİTATİVO (İtal.): Bir operanın oratoryonun yada kantatın “teganni” edilmeyip, söylenen, bir türlü konuşmayla sunulan bölümleri.
RESİTAL: Bir konserde tek şarkıcı yada çalgıcının eşliksiz olarak bir veya birkaç yapıtı sunması.
SOLFEJ: "Okuma" demektir. Notaları, adlarıyla, sesleriyle ve süreleriyle okumaya "SOLFEJ" denir.
SOPRANO: En tiz kadın veya çocuk sesi.
STACCATO: Notalarda belirtilen sesleri birbirine bağlamadan teker teker ayrı ayrı yorumlama.
TENOR: En tiz erkek sesi.
TRİL: Bir notanın bir üstteki notayla çok hızlı olarak sıralanması.
UNİSONO, UNİSSON: Ünison, Tek sesli, aynı seste.
UOMO: Erkek. Başroldeki erkek şarkıcı.
VİBRATO: Titreme, insan sesinde olsun, türlü çalgılarda olsun, bir notanın yüksekliğini aşağı ve yukarı doğru sık yada geniş aralıklı sallandırılmayla elde edilir.
VİRTÜÖZ: Yorumunda teknik ustalığın üstün katına erişmiş kişiler için kullanılan terim.
VOCE: Ses. (Mezza Voce: Yarım ses), (Sotto Voce: hafif ses)
YORUM: Bir müzik yapıtını icra eden şarkıcı, enstrümanist yada yöneticinin, o yapıtı bestecinin düşünce ve duygularına uygun olarak sunma amacıyla uyguladığı duygusal davranışın ve bilimsel inceleme sonuçlarının tümü
***(Şan ile ilgili müzik terimleri esas alınmıştır.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Bu konu hakkındaki yorumunuzu alalım ;)